Odżywianie w cukrzycy

Cukrzyca to choroba objawiająca się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi (glikemia). Cukrzyca typu 2, czyli cukrzyca dorosłych pojawia się zwykle po czterdziestce i często wiąże się z otyłością, wysokim poziomem cholesterolu oraz wysokim ciśnieniem krwi. W rozwoju cukrzycy znaczenie ma słabe wydzielanie insuliny przez komórki trzustki oraz ograniczenie działania insuliny w komórkach tłuszczowych i mięśniowych organizmu.

Może cię zainteresować: Chodzenie odchudza

Czynniki wpływające na rozwój cukrzycy

• otyłość głównie centralna, trzewna i androidalna
• brak aktywności fizycznej
• wielokrotne ciąże i porody
• dieta bogata w tłuszcze i białka, a o niskiej zawartości błonnika i węglowodanów złożonych
• czynniki genetyczne

Leczenie odpowiednią dietą

Cukrzyca to choroba przewlekła, ale stężenie glukozy we krwi można regulować przez odpowiednie odżywianie się. Uważa się jednak, że nie istnieje uniwersalna dieta odpowiednia dla wszystkich chorych na cukrzycę. Jadłospis powinno się opracować indywidualnie na podstawie oceny poszczególnych pacjentów i celów, jakie chcą osiągnąć. Inna będzie dieta dla osoby szczupłej, a inna dla otyłej. Dieta polega na wprowadzeniu zmian w zwykłym sposobie odżywiania i promowaniu aktywności fizycznej. Pozwoli to zyskać lepszą przemianę materii i uniknąć powikłań.

Dieta ma na celu:

• polepszenie ogólnego stanu zdrowia
• osiągniecie zalecanego poziomu glukozy we krwi
• osiągniecie odpowiedniego poziomu lipidów we krwi ( cholesterol, trójglicerydy)
• spożywanie odpowiedniej ilości kalorii, żeby utrzymać wagę
• zapobieganie i leczenie ewentualnych powikłań
• Zalecenia ogólne
  • ograniczenie spożycia mleka pełnotłustego i jego pochodnych
  • unikanie tłustego mięsa i produktów mięsnych typu kiełbasy, pasztety
  • ograniczenie spożycia żółtek jaj
  • ograniczenie potraw smażonych
  • ograniczenie soli, jeśli występuje nadciśnienie
  • spożywanie dużo błonnika
  • unikanie nasyconych kwasów tłuszczowych (poniżej 10% łącznego spożycia kalorii)
  • spożywanie więcej białka z ryb i nasion strączkowych niż z mięsa zwierząt
  • odpowiednia ilość kalorii, czyli taka, która pozwoli utrzymać odpowiednią wagę
  • ograniczenie spożycia alkoholu
  • unikanie cukru i zastąpienie go słodzikami
  Cukrzyca to choroba poważna. Niepotrzebne są jednak jakieś specjalne, restrykcyjne zmiany w trybie życia. Niepotrzebne też są jakieś szczególne ograniczenia czy przesadnie surowa dieta zwłaszcza w przypadku chorych z odpowiednią wagą. Trzeba wprowadzić jedynie zmiany, a z chorobą da się żyć w miarę komfortowo.

Ćwiczenia dla seniora

Wysiłek fizyczny jest dobry dla każdego bez względu na wiek. W starszym wieku dbałość o kondycję fizyczną zmniejsza ryzyko chorób serca i nadciśnienia. Poza tym zbyt duża ilość odpoczynku osłabia mięśnie i spowalnia krążenie krwi. Niestety osoby po sześćdziesiątce zazwyczaj mniej chętnie angażują się w ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza jeśli do tej pory nie miały nawyku uprawiania sportu.

Główne przyczyny ograniczenia aktywności

• Przybranie na wadze i dyskomfort w czasie ćwiczeń
• Poczucie wstydu z powodu zmian w wyglądzie i niechęć do zakładania stroju kąpielowego lub szortów
• Utrata partnera, lub bliskich i poczucie braku motywacji, aby ćwiczyć i dbać o zdrowie
• Emerytura mniej wyzwań i spokojniejszy tryb życia
• Dyskomfort i ból w różnych częściach ciała

Brak ruchu to złe samopoczucie i utrata radości życia. To też słaba kondycja, nadwaga, a w konsekwencji niezadowolenie z wyglądu i skrępowanie. Im ruchu jest mniej, tym problemy szybciej narastają.

Objawy słabej kondycji

• Ciągłe zmęczenie
• Niemożność nadążenia za osobami w tym samym wieku
• Unikanie wysiłku fizycznego z powodu szybkiego męczenia się
• Zadyszka i uderzenia gorąca nawet po krótkim spacerze

Regularne ćwiczenia fizyczne dostosowane do wieku i kondycji są dobre dla całego ciała. Widać to po podwyższonej sprawności, która ułatwia wykonywanie codziennych czynności. Ruch pozwala też radzić sobie z chorobami i sytuacjami stresowymi. Nie każdy ruch jest dobry dla starszych osób. Bezpieczne nawet dla osób mało sprawnych są spacery, joga i tai chi. Ćwiczenia poprawią kondycje serca, mięśni, stawów. Podnoszą też poziom dobrego cholesterolu i dodają radości życia. Osoby ćwiczące są bardziej sprawne i mają lepszą kondycję.

Objawy dobrej kondycji

• Wykonywanie bez zmęczenia codziennych obowiązków i zapas energii na zajęcia dodatkowe
• Możliwość przejścia kilku przecznic nie tracąc tchu i nie odczuwając zmęczenia nóg
• Możliwość wejścia bez problemu na schody
• Możliwość rozmowy podczas lekkich ćwiczeń lub chodu

W przypadku problemów ze zdrowiem, a zwłaszcza z sercem i podwyższonym ciśnieniem krwi przed rozpoczęciem ćwiczeń należy skontaktować się z lekarzem.

cukrzyca w starszym wieku

Czynniki wyzwalające cukrzycę

• czynniki dziedziczne
• wiek
• zły sposób odżywiania się
• otyłość
• nadciśnienie tętnicze
• hiperlipemia
• palenie tytoniu
• siedzący tryb życia
Cukrzyca jest chorobą poważną i osoby z predyspozycjami powinny wykonać badania, by ją ewentualnie wykluczyć. Początki cukrzycy można przeczyć, bo objawy są niezbyt dotkliwe.
Cukrzyca w wieku starszym to schorzenie przewlekłe. Choroba występuje u osób po 40 roku życia. Ilość chorych rośnie wraz z wiekiem. Po 75 roku życia choruje już około 20% populacji. Schorzenie to charakteryzuje się podwyższonym poziomem glukozy we krwi (hiperglikemia). Dotyka ono i kobiety i mężczyzn. Choroba spowodowana jest tym, że trzustka produkuje zbyt mało insuliny. Przyczyny cukrzycy są nie do końca znane i powoduje ją szereg różnych czynników.

Objawy cukrzycy
• wielomocz, czyli zwiększone wydalanie moczu
• nadmierny apetyt
• astenia czyli osłabienie i spadek wagi
• wzmożone pragnienie
• zakażenia układu moczowego oraz uszu
• zaburzenia wzroku
• ból i mrowienie kończyn
• infekcje dziąseł i czasem ruszanie się zębów
• dłuższy czas gojenia się ran
• infekcje skóry typu czyraki
• swędzenie ciała
• Cukrzyca jest nie tylko uciążliwa, ale bywa też groźna. Nie leczona to możliwość wystąpienia powikłań. Dlatego kontrolowanie stężenia glukozy ma duże znaczenie dla zapobiegania licznym schorzeniom. Powikłania mogą być przewlekłe lub ostre.
• swędzenie ciała
Cukrzyca jest nie tylko uciążliwa, ale bywa też groźna. Nie leczona to możliwość wystąpienia powikłań. Dlatego kontrolowanie stężenia glukozy ma duże znaczenie dla zapobiegania licznym schorzeniom. Powikłania mogą być przewlekłe lub ostre.


Najczęstsze powikłania przewlekłe
• Niedokrwienie serca i w efekcie dusznica, zawał i zgon
• Makroangiopatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie dużych i średnich tętnic i w efekcie zgon
• Udar
• Miażdżyca obwodowa
• Retinopatia cukrzycowa, czyli ślepota
• Stopa cukrzycowa, czyli owrzodzenia i zgorzele prowadzące do amputacji stopy
Powikłania ostre
• Cukrzycowa kwasica ketonowa wraz z objawami, czyli wielomoczem, pragnieniem, mdłościami, bólem brzucha i zapachem acetonu z ust
• Śpiączka hiperosmolarna, czyli śpiączka i inne objawy neurologiczne
• Hipoglikemia, czyli spadek stężenia glukozy we krwi


Cukrzyca w wieku dojrzałym ma zwykle łagodny przebieg. W większości przypadków wystarczy przestrzeganie diety, aktywność fizyczna oraz dbanie o to by waga była w normie. Czasem jednak to nie wystarczy i w takich przypadkach podaje się leki hipoglikemiczne. Niekiedy trzeba przyjmować insulinę.

Osteoporoza

Osteoporoza to chorzenie ludzi dojrzałych. Dotyka częściej kobiety niż mężczyzn. Choroba sprawia, że obniża się masa kostna i stopniowo zanika wewnętrzna struktura kości. Z tego powodu kości stają się kruche, porowate, osłabione i łatwo ulegają złamaniom nawet przy niewielkich urazach. Niebezpieczne stają się również gwałtowne ruchy takie jak choćby pochylanie się czy podnoszenie przedmiotów. Szczególnie zagrożone są kości kręgosłupa, udowe i nadgarstka.

Osteoporozie nie zawsze muszą towarzyszyć wyraźne objawy. Często ujawnia się dopiero w wyniku złamania. Czasami jednak zaawansowana choroba powoduje sztywność karku, garbienie się czy obniżenie wzrostu. Warto  wtedy odwiedzić lekarza, by chorobę ewentualnie wykluczyć. Czekanie na pierwsze złamanie jest nierozsądne, bo może się skończyć niepełnosprawnością lub ograniczeniem ruchów.

Czynniki ryzyka

• nadmierny spadek wagi
• niedobór witaminy D
• spożywanie zbyt dużych ilości kawy
• nadużywanie alkoholu
• palenie papierosów
• niskie spożycie wapnia
• siedzący tryb życia
• menopauza, zwłaszcza wczesna lub w wyniku chirurgicznego usunięcia jajników
• wiek
• osteoporoza u bliskich krewnych
• płeć żeńska
• schorzenia lub leki obniżające masę kości (białaczka, schorzenia wątroby, anemia, niewydolność nerek, nadczynność tarczycy, szpiczak mnogi)
• Leczenie oczywiście jest możliwe, bo istnieje szereg lekow przeciw osteoporozie. Przepisuje je lekarz. Czasem warto też zmienić nawyki, by ryzyko choroby oddalić. Czasem rezygnacja z nałogów, odpowiednie odżywiania i rozsądna dawka ruchu mogą zdziałać cuda.

Kruche kości

Kruche kości to najczęstsza przyczyna złamań w starszym wieku. Kości ulegają częstym złamaniom nie tylko z powodu osteoporozy i związanego z nią osłabienia kości, ale także z powodu upadku.  Ryzyko upadku w starszym wieku jest duże, bo występują trudności z chodzeniem i zaburzenia równowagi.

Złamanie kości jest groźne. Towarzyszyć mu mogą liczne powikłania, które wymagają odpowiedniego leczenia. Powikłania mogą być natychmiastowe i odległe.

Powikłania

• Wstrząs urazowy spowodowany przez ból i krwotok.
• Uszkodzenie neurologiczne, gdy kość uciska, rozciąga lub przerywa nerw.
• Zmiany naczyniowe np. uszkodzenie tętnicy.
• Złamanie otwarte, gdy kość przebija skórę i ryzyko zakażeń.
• Spowolnione lub nieprawidłowe zrastanie się kości.
• Sztywnienie stawów spowodowane dłuższą bezczynnością lub zapalenie stawu czy choroba zwyrodnieniowa.
• zapalenie kości i zapalenie szpiku z powodu zakażenia kości.
• Zgrubienie kości w miejscu zrośnięcia i związany z nim nacisk lub uczucie dyskomfortu.
• Uszkodzenie naczyń krwionośnych mogące prowadzić do zakrzepicy, skurczów czy krwotoku.
Złamania najczęściej występujące u osób starszych to złamania nadgarstka i kości udowej. Złamania nadgarstka zrastają się na ogół szybko i prawidłowo. Jeżeli chodzi o kość udową, to niestety temu złamaniu często towarzyszą powikłania, niekiedy nawet zagrażające życiu. Do powikłań tych należy zapalenie płuc  oraz zakrzepy żył kości dolnych, które mogą prowadzić do zatorowości płucnej.
Objawy złamania kości udowej
• Mocny ból, czasem początkowo w pachwinie.
• Brak możliwości wstania i poruszenia złamaną kończyną, jeśli złamanie jest pełne.
• Ustawienie kończyny na zewnątrz, przy czym robi ona wrażenie krótszej od kończyny zdrowej.
• Czasem złamaniu towarzyszy wstrząs mózgu i utrata świadomości lub rany czy stłuczenia twarzy i np. dłoni. Złamanie kości udowej spowodowane jest zwykle upadkiem. Czynnikiem sprzyjającym jest osteoporoza. Czasem odzyskanie sprawności ruchowej po tego typu złamaniu wymaga zabiegu chirurgicznego. Nie wszystkie osoby starsze są w takim samym stopniu narażone na złamanie kości udowej.

Choroby reumatyczne

Choroby reumatyczne charakteryzują się występowaniem różnych zmian i zaburzeń części układu ruchu-kości, mięśni, stawów, ścięgien i wiązadeł. Rozpoznawanych jest bardzo wiele schorzeń tego rodzaju. Najczęściej występuje choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, skaza moczanowa czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Do tej grupy schorzeń należy również osteoporoza. Choroby tego typu mogą wystąpić w każdym wieku. Najczęściej jednak dotykają osoby dojrzałe, kobiety i mężczyzn i są związane z procesem starzenia.

Choroby reumatyczne powodują ból stawów lub ich okolicy. Ból może pojawiać się tymczasowo i towarzyszyć ruchowi np. ból pleców podczas schylania albo może mieć charakter stały i uporczywy. Czasem uniemożliwia ruch i zakłóca sen. Bólowi często towarzyszy uczucie sztywności lub obrzmienia stawu. Czasem bolą mięśnie lub ścięgna. W niektórych przypadkach schorzenia układu ruchu powodują uczucie dyskomfortu, ból, napięcie lub zmęczenie określonego obszaru ciała. Wszystko to utrudnia wykonywanie codziennych czynności. Niekiedy ból jest rozproszony i wydaje się promieniować na całe ciało. Towarzyszy mu zmęczenie i złe samopoczucie. W niektórych przypadkach występuje obrzęk stawów, a także zaczerwienienie i uczucie gorąca. Przyczyną bywa nagromadzenie płynu maziowego wewnątrz jamy stawu. Przyczyna może być różna. Niektóre ze schorzeń mogą powodować również inne objawy, takie jak utrata apetytu, wagi, siły, podwyższona temperatura, a także zaburzenia innych narządów i układów w tym skóry, oczu, nerek, płuc.

Warto wiedzieć, że wilgoć i zimno mogą powodować nasilenie objawów w tym ból i zesztywnienie, a ciepło prowadzi do ich złagodzenia.

Choroby reumatyczne to często, zwłaszcza w starszym wieku  choroby przewlekłe i postępujące. Często rozwijają się powoli. Niekoniecznie jednak muszą zawsze prowadzić do niepełnosprawności, bo dostępne dziś leki pozwalają w znacznym stopniu złagodzić objawy. Trzeba więc szukać pomocy lekarza i schorzenia leczyć, bo to nie wyrok. Sposób leczenia uzależniony jest od choroby. Warto jednak lekarza odwiedzić szybko, ponieważ zazwyczaj zastosowana kuracja  daje lepsze efekty w przypadku wczesnego rozpoznania.

Miażdżyca

Leczenie miażdżycy tętnic nie jest proste. Choroba jest przewlekła i postępuje latami. Zaczyna rozwijać się już po 20 roku życia i dotyka każdego. Polega ona na stwardnieniu i zgrubieniu ścian tętnic. Prowadzi do chorób układu krążenia i serca. Miażdżyca jest podstępna i na ogół przebiega bezobjawowo. Wczesne jej wykrycie jest niemal niemożliwe. Warto stosować profilaktykę, biorąc pod uwagę czynniki ryzyka. Osoby, które te czynniki dotyczą, powinny regularnie poddawać się badaniom. Badać powinno się poziom tróglicerydów i cholesterolu oraz stężenie białka. Jedną z metod wykrycia płytki miażdżycowej jest angiografia. Polega ona na uzyskaniu obrazu naczyń przy pomocy promieniowania rentgenowskiego. Inną metodą jest USG  wewnątrznaczyniowe. Miażdżycę często wykrywa się przypadkowo np. gdy badanie krwi  wykaże wysokie stężenie lipidów lub też w obrazie radiologicznym klatki piersiowej uwidocznią się oznaki zgrubienia ścianek aorty. Inne objawy miażdżycy występują rzadko, o ile choroba nie jest zaawansowana. Gdy jest zaawansowana  mogą pojawić się objawy:

• Chromanie przystankowe, czyli ból w czasie chodzenia i ulga w czasie odpoczynku.
• Niewydolność nerek.
• Tętniak aorty.
• Zakrzepy i udar mózgowy.

Miażdżyca to powolny i trudny do wykrycia proces związany ze zmianami w okresie starzenia się. Mają na niego wpływ określone czynniki ryzyka, w tym:

• płeć męska
• schorzenia naczyń krwionośnych mózgu lub zamknięcia tętnic obwodowych
• obciążenia dziedziczne, czyli choroby niedokrwienne serca, występujące w rodzinie przed 55 rokiem życia
• palenie papierosów
• niski poziom HDL, czyli dobrego cholesterolu
• poważna otyłość
• wysokie ciśnienie tętnicze
• wysokie stężenie lipidów we krwi
• cukrzyca
• Leczenie miażdżycy tętnic
  Nie istnieją leki przy pomocy których można wyleczyć miażdżycę. Niektórzy pacjenci odczuwają poprawę dzięki lekom obniżającym poziom cholesterolu, spowalniającym rozwój choroby i obniżającym prawdopodobieństwo przerwania tętnic przez płytki miażdżycowe. Czasem przepisuje się leki typu aspiryny, aby obniżyć krzepliwość krwi, co zmniejsza ryzyko powstania zakrzepu.